Palleca tandu – C’était Palleca

Rina Sherman
Vissutu da – Vécu par Abel Gény & Rina Sherman

Grand portraits, témoins de notre temps – Gran’ ritratti : tistimonii di u nosciu tempu

HD, couleurs, 73 min, 2023

Synopsis English
A film about life in the past in this mountain village perched high up in the Taravo valley, in the heart of Corsica’s Regional Nature Park. Words, poems, songs, stories and landscapes that have been handed down from generation to generation right up to the present day.

What was life like in the past in Palneca?

Synopsis Corse
Palleca tandu C’était Palleca, un filmu chì vò ramintà a vita di stu paesi talavesu, tant’ anni fà…
Comu si campaia in sti muntagni di l’Altu Taravu ?
A ci ani pussutu dì uni pochi di parsoni anziani intargati sopra locu, in i paesi à l’intornu, in Aiacciu o in Parighji.
Ugnunu hà cuntatu à modu soiu, i tempi filici, i tempi duri o straziati, a famiglia, i tradizioni, i duveri è l’ubligazioni, u travagliu, i culturi, a muntagnera, l’impiaghjera, i disgrazii, a pulitica, i culunii, a partenza, a spalluzzera.
In a so manera d’invena si, in un sguardu, un dubbitu o una risata, in sti passati rimusciati, ferma stantarata a so idintità, una manera d’essa un pallicacciu, un corsu.
Versu u XVIsimu, ghjenti, fughjendu u mari, l’invasioni è i malatii, sò ghjunti in sti rughjoni. Dui frateddi, chjamati Santu è Bartolu si sariani cullucati quì, stabiliti è fattu à Palleca, campendu una vita di pastori è di paisani. Fola ò rialità ?
U fattu si stà chì, sempri avà, dui quartieri maiò tenini i so nomi. « Falà in Bartolu, andà in i Santoni ». U nomu fendu a casata, quiddi di Bartolu sò divintati i Bartoli è quiddi di Santu, i Santoni.
D’altri, in i tempi antichi, pigliendu u Taravu à l’insù, da a Filitosa à Ciamanaccia, sò passati quì. Di fattu, in 1984, s’hè trovu in stu paesi vicinu, una stantara armata à « pitturina fiminili » di l’epica di u Niuliticu è d’altri rotti, murati in i sarrendi, tistimunianza di passaghji trà piaghja è muntagna.

U paesi
Palleca, appiccatu à la muntagna à mani dritta di u Taravu, si pesa à 900 metri, di pettu à a Punta di a Capedda (2000 m), à un’ora è più d’Aiacciu è di a piaghja urientali. Quì, l’acqua c’hè in quantità. Corri u Taravu, u « fiumu grossu » è i so vadini, i funtani è i « marti », acquidotti di l’orti è prati suminati. U granitu, « a petra bianca » di a Sarra maistosa, si trova in ogni locu, in i munumenti, i casi, caseddi, muri è tarmini di prupiità.
A magnifica furesta si sparghji sin’à la Bocca di Verdi, ricca di laricci, castagni di cent’anni è più è di tanti prati da pascia è da lavurà. Ci hè statu quì dipoi sempri una vita pastureccia è di cultura : sfruttera di u castagnu, allevu di cintunai di porchi, trè o quattru mila pecuri, capri o vacchi. In 1939, campaiani quì 1500 parsoni ; in 2000, ni firmaia 160. Oghji, d’Aostu, trè o quatru centu statinanti voltani in paesi solu pà calchì sittimani…
Sant’ Antonu di u porcu, sempri riprasintatu cù  st’ animali à fiancu,hè affistitu tutti l’anni u 28 di Lugliu in a furesta di listessu nomu.Hè un ghjornu di ritrovu spirituali chì adunisci Pallicacci è ghjenti di u circondu.
A so capedda si trova in cor’ di muntagna à mezu à i làricci, annantu à a strada chì tandu andaia da Tàlavu à Fium’Orbu franchendu à Bocca di Laparò. Hè stata fatta in a siconda mità di u XVIIIesimu po arranghjata in 7544 da i maestri Valeriu Foata è Santone Santoni.

Synopsis FR
Un film sur la vie d’autrefois dans ce village de montagne perché tout en haut de la vallée du Taravo, au cœur du parc naturel régional de Corse. Les mots, les poèmes, les chansons, les histoires, les paysages qui ont été transmis de génération en génération jusqu’à nos jours.

Comment était la vie autrefois à Palneca ?

Pour répondre à cette question, nous avons retrouvé les anciens, à Paris, à Ajaccio et à Palleca et des villages environnants. Chacun d’entre eux, à sa façon, relate les joies et les épreuves de leur enfance dans le village, la plage, la plaine, leurs familles, les codes, les interdits, les vendettas, le travail, la cuisine, les récoltes, la politique, la culture, la coloniale, l’exode, la transhumance vers la plage. Ainsi est sculpté, phrase par phrase, par un regard, un rire, une hésitation, leur identité de Pallecais et de Corse.

Le village de Palleca aurait été fondé par deux frères nommés Bartolumeu et Santu à l’origine des deux patronymes Bartoli et Santoni, et deux quartiers habités depuis longtemps portent les noms de « Bartolu » et « i Santoni ». Ces deux personnages, pas nécessairement mythiques, ont donné une communauté agropastorale, qui s’est fixée là vers le XVIème siècle sur des territoires sans doute ravagés par la guerre et les épidémies.

Bien avant eux, d’autres avaient parcouru la vallée, de Filitosa à Ciamannacce puisqu’on a découvert en 1984, dans cette commune voisine de Palleca, une statuette de l’époque néolithique témoin de déplacements entre la plaine et la haute vallée du Taravu.

Ce film s’inscrit dans un attachement à la transmission, la continuation et la restitution : de la langue, de la mémoire, des traditions, des lieux, d’une façon de vivre et d’une manière de penser. Nous nous sommes intéressés à la toponymie des lieux en langue corse, ainsi qu’à la topographie des lieux, en attachant de l’importance aux marqueurs des paysages tels que présents dans la mémoire.

collectionGrand portraits, témoins de notre temps – Gran’ ritratti : tistimonii di u nosciu tempu
durée – 73 min
genre – documentaire de création, grand format
classement – G – Public général, spécialisé, universitaire
année – 2021
langue – corse, français
pays d’origine – France
format – 1920×1080, 25fps, 1.66:1, son mono / stéréo
VO CORSE & FR – sous-titrée en corse et en français

contact vente & distribution

domaines :
document, histoire, portrait, éducation, recherche

hashtag :
#kediteur #corse #palleca #palneca #taravo #taravu #autrefois #paysage #toponymie #chansons #poésie #corsedusud

Le fonds Rina Sherman :
Palleca – Taravu – Palneca – Taravo

Base de données du film :
Palleca tandu – C’était Palleca

Crédit photo couverture : Rina Sherman / ADAGP
Palleca tandu – C'était Palleca / Rina Sherman
Palleca tandu - C'était Palleca / Rina Sherman

Palleca tandu – C’était Palleca

Rina Sherman


Vissutu da – Vécu par Abel Gény & Rina Sherman 73 min, 2014-2021 Virsioni corsa & francesi – Version française & corse Gran’ ritratti : tistimonii di u nosciu tempu Grands portraits : Témoins de notre Temps Rina Sherman In cupruduzioni incù – En coproduction avec The Prod Incù u sustegnu di a – Avec le soutien de la Cullittività di Corsica Collectivité de Corse en partenariat avec le CNC Rifarenti in lingua corsa Référente en langue Corse Thérèse Ferri-Santoni Traduzzioni – Traductions Thérèse Ferri-Santoni, Abel Gény, Georges Santoni

Palleca / Rina Sherman
Retour en haut